Żelatyna na stawy – właściwości, działanie, zastosowanie

Żelatyna jest białkiem zwierzęcym produkowanym z kolagenu. Rozpuszczona w wodzie, po wystudzeniu przybiera postać galarety. Znamy ją między innymi z przemysłu spożywczego. Żelatyna występuje bowiem w galaretkach, którymi dekorujemy ciasta i urozmaicamy inne desery. Jednak być może nie każdy wie, iż żelatyna ma istotny wpływ na nasze zdrowie, poprawiając kondycję stawów i włosów. Jednak to tylko niektóre z właściwości tej niepozornej substancji. Poniżej dowiesz się, co to jest żelatyna, gdzie jest wykorzystywana i jakie są jej właściwości prozdrowotne.

Co to jest żelatyna?

Żelatyna jest to naturalne rozpuszczalne białko, które pochodzi od zwierząt. Żelatynę można pozyskać z kości, skóry, skórek i ścięgien zwierząt. Produkt powstaje w wyniku częściowej hydrolizy kolagenu, znajdującego się we właśnie tych częściach ciała zwierząt.

Żelatyna składa się z glicyny, proliny i hydroksyproliny. Żelatyna rozpuszcza się w wodzie. Jeśli zmiesza się ją z wodą, tworzy się zol liofilowy, który jest układem koloidalnym. Oznacza to, że żelatyna występuje w postaci zawiesiny, którą można łatwo przekształcić w żel, jeśli temperatura otoczenia nie jest zbyt wysoka.

Jak wygląda żelatyna?

Wygląd żelatyny pewnie kojarzy wiele osób. Jest to produkt, który w czystej postaci nie ma smaku, koloru, ani zapachu. Kupić go można w postaci proszku, który rozrabia się w gorącej wodzie, aby uzyskać zawiesinę. Inną formą, w jakiej jest sprzedawana żelatyna, stanowią listki albo płatki.

Rodzaje żelatyny

Można wyszczególnić dwa rodzaje żelatyny. Pierwszym z nich jest żelatyna typu A. Ten rodzaj otrzymuje się za pomocą metody kwasowej. Drugim rodzajem jest żelatyna typu B. Tę z kolei można wyprodukować z zastosowaniem metody alkalicznej.

Obydwa rodzaje różnią się od siebie pewnymi właściwościami. Typ A i typ B żelatyny mają też nieco odmienne zastosowanie. To co jednak wspólne dla obydwu rodzajów żelatyny, to to, iż można tworzyć z nich żele, jednak ten proces jest odwracalny. To daje wiele możliwości w zastosowaniu żelatyny.

Aby uzyskać żel, produkt musi mieć stężenie minimum 0.5 procent. Gdy zmieszamy żelatynę w postaci proszku, listków lub płatków z wodą o temperaturze wynoszącej od 30 do 40 stopni Celsjusza, otrzymamy jej żelową postać. Z chemicznego punktu widzenia, żelowanie żelatyny oznacza powrót pojedynczych łańcuchów peptydowych do postaci natywnego kolagenu. Uzyskany żel jest lepki i w zbyt wysokiej temperaturze może ponownie utracić swoją konsystencję. Innym istotnym elementem w procesie żelowania jest czas. Aby uzyskać żelatynę w postaci żelu, należy zmieszać ją z wodą i odstawić na dłuższy czas w chłodne miejsce, by mogła zajść stosowna reakcja chemiczna. Jeśli półprodukt zostawimy w gorącym miejscu, to proces żelowania nastąpi o wiele wolniej.

Tempo żelowania

Żelatyna ma także różne tempo żelowania. Zależy to od zawartości w niej kluczowych aminokwasów, takich jak prolina oraz hydroksyprolina. Im większa jest zawartość tych pierwiastków, tym silniejszą ona ma zdolność do żelowania.

Innym podziałem żelatyny jest odwołanie się do jej zastosowania. Tutaj można wyróżnić trzy rodzaje tego jakże użytecznego składnika.

Pierwszym z nich jest żelatyna spożywcza. To ta, którą można kupić niemal w każdym sklepie za grosze i wykorzystać w swojej kuchni zarówno do dań na słodko, jak i potraw mięsnych. Jest prosta i szybka w użyciu. Przy odrobinie starań, każda osoba może ją uzyskać, stosując się do instrukcji, umieszczonych na opakowaniu. Drugim rodzajem żelatyny jest żelatyna szybkorozpuszczalna. Ta z kolei jest nieco odmienna, ponieważ pęcznieje w zimnej wodzie. Jest to przeciwieństwo żelatyny spożywczej, która do zmiany w żel potrzebuje wyższej temperatury. I wreszcie trzecim rodzajem jest hydrolizat żelatyny. Jest to nieco odmienny produkt, ponieważ nie można z niego uzyskać żelu, jak w przypadku dwóch poprzednich rodzajów. Hydrolizat żelatyny, tak jak żelatyna szybkorozpuszczalna rozpuszcza się w zimnej wodzie. Żelatynę spożywczą można nabyć w postaci proszku, listków, czy płatków. Natomiast żelatynę szybkorozpuszczalną i hydrolizat żelatyny kupuje sie wyłącznie pod postacią sproszkowaną.

To, co łączy trzy wyżej wymienione rodzaje żelatyny, to to, że pozyskuje się ją z tych samych źródeł. Produkt, z którego można wytworzyć żelatynę pochodzi ze skór i więzadeł świńskich i bydlęcych. Żelatynę można pozyskać także z osseiny. Jest to substancja międzykomórkowa tkanki kostnej, która zapewnia kościom zwierzęcia wytrzymałość oraz elastyczność.

Jakie zastosowanie ma żelatyna?

Żelatynę stosuje się w nie tylko w przemyśle spożywczym. Można ją używać także, jako składnik kosmetyków, czy leków w farmakologii. Należy dodać, że żelatyna jest wykorzystywana także w różnych rozwiązaniach technicznych.

Żelatyny można używać, jako stabilizator w różnych produktach spożywczych. Świetnie sprawdzi się, jako dodatek do mas, czy bitej śmietany, by dłużej zachowała ona swoją konsystencję. Opinie podają, iż żelatyna jest także dobrym zagęszczaczem. To również znajduje zastosowanie w kuchni, ale może być też użyteczne np w kosmetykach, by nadać im odpowiedniej gęstości. Kolejną właściwością żelatyny jest zdolność zwilżająca.

To jest szczególnie użyteczne w kremach do twarzy i ciała oraz w szamponach, czy odżywkach. Twórcy kosmetyków szeroko korzystają z tej właściwości, gdyz kolagen świetnie odżywia i nawilża włosy, nadając im blasku i poprawiając ich zdrową kondycję.

Żelatyna to także świetny emulgator

To właśnie ona odpowiada za trwałość wielu produktów spożywczych, czy kosmetyków. Ma ona zastosowanie także jako środek teksturujący oraz powierzchniowo czynny. Inną kluczową właściwością żelatyny jest wykorzystanie jej do produkcji kapsułek leków. Tabletki w żelowych kapsułkach są łatwe do połknięcia i szybko się rozpuszczają w żołądku. Jest to istotne przy leczeniu wielu chorób.

W przemyśle farmaceutycznym żelatyna jest wykorzystywana, jako kapsułki do podawania leków, ale nie tylko. Producenci powlekają nią delikatnie także tabletki, nadając im błyszczącego wyglądu i śliskiej struktury, przez co łatwiej jest je połykać. Jest to kluczowe, gdyż niekiedy, szczególnie dzieciom, ciężko jest połknąć tabletki o szorstkiej strukturze.

W medycynie żelatyny używa się także w produkcji szczepionek. Stanowi ona tam substancję pomocniczą, pozwalającą utrzymać gęstość i trwałość szczepionki.

Jeśli chodzi zastosowanie żelatyny w technice, ma ona istotny udział w sztuce fotografii. Wykorzystuje się ją bowiem jako ochronną warstwę kryształków srebra. Dzięki temu pozyskany film jest trwalszy i bardziej wytrzymały. Można także zastosować wtedy z powodzeniem wyższą czułość podczas rejestracji. Stosując żelatynę w wywoływaniu odbitek zdjęć, otrzymamy lepszą jakość, niż gdybyśmy jej nie wykorzystali. Żelatyna dodawana jest także do barwników drukarskich, atramentów.

Ciekawostką jest fakt, że żelatyna dodawana jest też do produkcji banknotów, czy zapałek.

Wpływ żelatyny na zdrowie

Żelatyna jest wykorzystywana do leczenia wielu chorób i dolegliwości. Kolagen z żelatyną jest szczególnie popularny wśród sportowców oraz osób starszych i innych jednostek, które z różnych przyczyn są podatne na wszelakie urazy oraz kontuzje stawowe. Jeśli jest regularnie suplementowana, poprawia kondycję tkanki łącznej. W opiniach lekarzy jest to świetne rozwiązanie i warto, aby osoby podatne na urazy zaczęły stosować żelatynę. Pomoże ona ochronić więzadła przed niechcianymi urazami.

Żelatynę można wykorzystać także do leczenia dolegliwości bólowych przy chorobach tkanki łącznej. Mowa tutaj chociażby o niezwykle uciążliwym reumatoidalnym zapaleniu stawów.

Jak pić żelatynę?

Aby zminimalizować bóle stawów w tej chorobie, należy stosować kurację żelatynową regularnie minimum przez okres jednego miesiąca. Po takim okresie można zauważyć znaczącą poprawę.

Żelatyna może być także świetnym suplementem diety dla osób zdrowych. Wzmacnia ona bowiem mięśnie, kości i więzadła. 

Jak pić żelatynę, aby uzyskać jej właściwości? Żelatynę do leczenia wszelkich chorób i profilaktyki kondycji kości i stawów należy stosować regularnie, najlepiej do śniadania. Należy przed pójściem spać, przygotować roztwór składający się z 3 łyżeczek kolagenu z żelatyną i około 100 mililitrów wody. Tak przygotowany napój należy odstawić i wypić rano do śniadania. Ponieważ w opiniach ludzi, picie czystej żelatyny może być uciążliwe, dobrym pomysłem jest dodanie do roztworu soku z cytryny i miodu. W ten sposób otrzymamy pyszny napój, który wypijemy z przyjemnością.

Wpływ żelatyny na włosy i paznokcie

Zauważono, że żelatyna poprawia kondycję włosów i paznokci oraz może być wykorzystywana do leczenia chorób w tych obszarach. 

Najpierw zostanie omówiony wpływ żelatyny na włosy. Jest ona bowiem wykorzystywana w wielu zakładach i salonach fryzjerskich, a także dodawana do kosmetyków, kupowanych w sklepach. W salonach żelatyna jest używana do laminowania włosów. W opiniach fryzjerów kolagen z żelatyną poprawia kondycję struktury włosa. Sprawia też, że włosy są bardziej odporne na wypadanie, więc może być to rozwiązanie wykorzystywane do leczenia łysienia i innych chorób związanych z chorobami włosów. Jeśli dana osoba wie, że jej włosy mają tendencję do wypadania, warto, aby wdrożyła kurację kolagenową. Żelatyna we fryzjerstwie jest istotna także, gdyż zmniejsza łamliwość włosów, poprawiając ich strukturę, jędrność i wytrzymałość. Włosy po zastosowaniu żelatyny mają także większy połysk i sprawiają wrażenie zdrowszych.

Na rynku jest dostępnych wiele kosmetyków z żelatyną, ale można także stworzyć szybko swój preparat. Należy wówczas wymieszać łyżkę żelatyny, łyżkę odżywki do włosów oraz trzy łyżki ciepłej wody. Tak przygotowaną odżywkę, nakłada się na suche włosy i trzyma około 40 minut pod czepkiem. Po kuracji należy spłukać preparat wodą w sposób dokładny.

W opiniach specjalistów żelatyna ma także wpływ na paznokcie i może być używana do leczenia ich chorób oraz do poprawy ogólnego stanu płytki. W tym obszarze preparaty z żelatyny mają zastosowanie przy łamliwych i rozdwajających się paznokciach. Maczanie palców w odpowiednio przygotowanym roztworze, pozwala na znaczne poprawienie wyglądu i stanu zdrowia paznokci. Aby przygotować żelatynę na paznokcie, należy rozpuścić stołową łyżkę żelatyny w proszku w gorącej wodzie. Po rozpuszczeniu należy odczekać niezbędny czas aż roztwór wystygnie. Kolejno delikatnie zanurza się palce w tymże płynie, tak, aby paznokcie były w pełni ukryte pod wodą. Dłonie należy trzymać w mieszaninie z żelatyną około 15 minut. Aby uzyskać zadowalający efekt i cieszyć się zdrowymi paznokciami, warto tę kurację powtarzać regularnie co trzy dni. Po dwóch tygodniach z pewnością poprawi się kondycja płytki paznokciowej. Jeśli po tym upływie czasu jednak nie nastąpi poprawa, to oznacza, że w jakimś innym obszarze tkwi problem i należy udać się do stosownego specjalisty, aby poszukać rozwiązania.

O czym jeszcze należy pamiętać, włączając do swojej codzienności żelatynę?

Warto zwracać uwagę na to, jak pić żelatynę. Nie powinno się przekraczać zalecanych dawek, które są podane wyżej. Przy stosowaniu tego produktu zarówno doustnie w celu wzmocnienia kości i mięśni, jak i nakładaniu preparatów na włosy, czy paznokcie, należy pamiętać o odpowiednich proporcjach. Tylko w ten sposób osiągnąć można bowiem pożądany efekt.

Żelatyna, jak wiemy jest obecna w wielu produktach spożywczych, takich jak galaretki, żelki, czy tak zwane zimne nóżki. Należy jednak zaznaczyć, że w tych potrawach są jej małe ilości. Przyjmowanie kolagenu w tej postaci nie może być więc traktowane jako kuracja i profilaktyka chorób mięśni, kości, włosów oraz paznokci. Do tego celu niezbędne jest włączenie do codzienności stosownych preparatów.

Istotne jest także, iż żelatyna mimo swoich właściwości, nie zastąpi zdrowej diety. Może być ona jedynie jednym ze składników, obok innych produktów, dostarczających cennych witamin i minerałów. Organizm wytwarza bowiem kolagen też w naturalny sposób, jeśli jemy produkty, które go zawierają. Wobec tego należy pamiętać, aby obok żelatyny, spożywać ryby, orzechy, imbir, awokado, czy rośliny strączkowe. Takie połączenie pozwoli się cieszyć dobrym zdrowiem!